Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
TEMEL TANECİKLER FIZ442136220
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fizik Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimFizik Bölümü
Dersin KoordinatörüÖzgür Akçalı
Dersi Veren(ler)Serap Güneş
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, atom-altı seviyesinde, evreni oluşturan maddenin en temel yapıtaşları neler olduğunu tanıtmaktır. Bu temel yapıtaşları birbirleriyle nasıl etkileştiklerini anlamak ve bu etkileşmeleri açıklayacak basit kuralları çıkartmaktır. Böylece öğrenciler evrenin başlangıcının ve maddenin oluşumunun bir laboratuarda deneysel olarak nasıl incelendiği anlayacaklardır. Bu konu fizik alanında en yeni çalışmalarını içerdiğinden öğrencinin fizikteki güncel konuları öğrenme isteğini, ilgisini ve merakını daha da artırmaktır.
Dersin İçeriğiBu ders, fiziğin, fiziksel dünyanın en temel yapı taşlarını anlamaya yönelik dalı olan temel tanecik fiziğine genel bir bakış içerir. Tarihsel akışı ile başlıca önemli buluşlar açıklanarak başlanır. Ortaya çıkan bu çerçeve içinde kuarklar, leptonlar ve aracı bozonların Standart Model’ ini incelemek için kullanılan araçlar geliştirilir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Lecture Notes Introduction To Elementary Particles, D. Griffiths, John Wiley & Sons, 1987. (İngilizce) Introduction to High Energy Physics, D.H. Perkins, Addison-Wesley Publishing Company, Inc., 1987. (İngilizce) Particle Physics, B.R. Martin , G. Shaw, Chichester, England; New York: J. Wiley, 1997. (İngilizce)
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Standart Model hakkında bilgi sahibi olur.
  2. Standart Modelin öngördüğü parçacıkları bilir.
  3. Parçacıkların dinamik ve kinetik özelliklerini bilir.
  4. 4-Vektör kullanarak dinamik ve kinamatik hesapmalar yapar.
  5. Simetriler hakkında bilgi sahibi olur

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Temel tanecik fiziği nedir? Temel tanecikler nasıl üretilir, nasıl gözlenir? Birim sistemleri. Parçacıkların yaşam ömrü ve reaksiyon tesir kesitiDers Notları
2Temel taneciklere tarihsel bakış: Klasik devir. Foton, mezonlar, antiparçacıklar, nötrinolar, acayip parçacıklar, sekizli yapı, kuark modeli, kasım devrimi ve sonrası, aracı vektör bozonları, standart modelDers Notları
3Dört kuvvet. Kuantum Elektrodinamik (QED).QED Feynman DiyagramlarıDers Notları
4Kuantum Kromodinamiği Dinamiği (QCD), QCD Feynman diyagramları. Asimptotik serbestlik.Vakum polarizasyonuDers Notları
5Zayıf etkileşmeler. Leptonlar. Kuarklar. W ve Z'nin zayıf ve elektromanyetik bağlaşımı.Bozunmalar ve korunum kanunları. Büyük birleştirme teorisiDers Notları
6RÖLATİVİSTİK KİNEMATİK Lorentz dönüşümleri. Eşzamanlılık. Uzunluk kısalması.Zaman genleşmesi. Hızların toplamı. İkizler paradoksu. Dört-Vektör ve Minkowski uzayı. Einstein toplama kuralı. Metrik. Kovaryant ve kontravaryant vektörlerDers Notları
7Enerji ve momentum. Öz zaman ve öz hız. Rölativistik momentum. Rölativistik enerji. Enerji-momentum dört vektörü. Rölativistik kinetik enerji. Rölativistik kütleDers Notları
8Çarpışmalar: Klasik ve rölativistik çarpışmalar. Laboratuar sistemi. Kütle merkezi sistemi.Örnekler ve uygulamalarDers Notları
9SİMETRİLER Simetriler. Gruplar ve korunum kanunları. Noether teoremi. Spin ve yörüngesel açısal momentum. Açısal momentum toplamı.Ders Notları
10Spin ½. Çeşni simetrileri. Ders Notları
11Parite.Yük eşleniğiDers Notları
12CP bozunumu. Zaman tersinmesi ve TCP Teoremi. Örnekler ve uygulamalarDers Notları
13Bağlı Durumlar: Merkezi potansiyel için Schrödinger Denklemi ve Hidrojen atomunun tam çözümü ve röletivistik düzeltmelerDers Notları
14Pozitronium atomuDers Notları
15Vize (uygun hafta)
16Final Haftası

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev520
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati142
Laboratuar
Uygulama142
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması145
Derse Özgü Staj
Ödev54
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok