Home » Akademik Birimler » Fen-Edebiyat Fakültesi » Kimya Bölümü » Dersler » Tekstil Doğal Boyaları ve Uygulamaları
Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Tekstil Doğal Boyaları ve Uygulamaları KIM475135202
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Kimya Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKimya Bölümü
Dersin KoordinatörüMahmure ÜSTÜN ÖZGÜR
Dersi Veren(ler)Emine KARAKUS
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıÜlkemiz 10.000’ e yaklaşan bitki türü ile Avrupa ve Ortadoğu’nun bitki örtüsü bakımından en zengin ülkelerinden biri olup bu zengin florasına paralele olarak doğal boyacılıkta kullanılan 150’ ye yakın bitki türü mevcuttur. Boya bitkileri tekstil, gıda, deri vs gibi sanayi ürünlerinin temel boyarmaddesi olmuştur. Bu derste 1.Türkiye’ de yetişen boya bitkileri 2.Bu bitkilerden boyaların eldesi 3.Doğal boyalarla yine doğal elyafların boyanması 4.Endüstride doğal boyacılığın uygulama alanları hakkında bilgi verilmesi 5.Laboratuarda yapılacak uygulamalarla çalışma alanı olarak tekstil sanayiyi seçen öğrencilerin bu konuda tecrübe kazanmaları sağlanacaktır.
Dersin İçeriği1.Boya, boyar madde,boyama işlemi,doğal boyar maddelerin tarihsel gelişimi 2.Doğal boyar maddeler 3.Yapay boyar maddeler 4.Bitkisel boyar maddeler,mordanlar,boyamaya hazırlık,boyama işlemi ve haslık testleri 5.Doğal boya eldesinde en çok kullanılan boya bitkileri, özellikleri ve renk veren bölümleri 6. Türkiyede yetişen boya bitkileri 7. Anadolu halılarında kullanılan renkler 8.Doğal boyacılıkta kullanılan kimyasal ve yardımcı maddeler 9.Doğal boyamada kullanılan mordanlar,tannenler,tannic asit,metal tuzları,yağlar 10.Mordanlama metodları 11.Boyaların ekstraksiyonu(Su ile solvent ile ekstraksiyon) 12.Boyamaya hazırlık ve boyama işlemleri 13.Boyama türleri ve teknikleri 14.Boyama reçeteleri 15.Haslık testleri 16.Renk ölçümleri 17.Endüstride doğal boyacılığın uygulamaları 18.Bitkilerden elde edilen boyalarla doğal elyafın (yün, ipek, pamuk) boyanması 19.Doğal boya ve doğal boyacılık ile ilgili son yayınların sunulması
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Öğretim üyesinin ders notlarından hazırlayacağı kitapçık ve sunumlar,
  • “Doğal Bitkisel Boyalarla Yün Boyama”, İsmail Öztürk, Dokuz Eylül Yayınları, 1999
  • ."Boyarmadde Kimyası", İnci Başer, Yusuf İnanıcı, İstanbul, 1990
  • “Handbook on Natural Dyes for Industrial Application”, Dr. Padma S. Vankar, National Institute of Industrial Research
  • Özcan Y. "Tekstil Elyaf ve Boyama Tekniği", İstanbul Üni. Yayınları, 1981
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Bu derste, 1.Türkiye’ de yetişen boya bitkileri
  2. .Bu bitkilerden boyaların eldesi
  3. Doğal boyalarla yine doğal elyafların boyanması
  4. Endüstride doğal boyacılığın uygulama alanları hakkında bilgi verilmesi
  5. Laboratuarda yapılacak uygulamalarla çalışma alanı olarak tekstil sanayiyi seçen öğrencilerin bu konuda tecrübe kazanmaları sağlanır.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Boya, boyar madde, boyama işlemi, doğal boyar maddelerin tarihsel gelişimi ,Doğal boyar maddeler,yapay boyar maddelerÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
2Bitkisel boyar maddeler, mordanlar, boyamaya hazırlık, boya işlemi ve haslık testleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
3Doğal boya eldesinde en çok kullanılan boya bitkileri, özellikleri ve renk veren bölümleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
4Türkiyede yetişen boya bitkileri, Anadolu halılarında kullanılan renklerÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
5Doğal boyacılıkta kullanılan kimyasal ve yardımcı maddelerÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
6Doğal boyamada kullanılan mordanlar, tannenler, tannic asit, metal tuzları, yağlarÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
7 Mordanlama metodlarıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
8Ara SınavÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
9Boyaların ekstraksiyonu(Su ile solvent ile ekstraksiyon),Boyamaya hazırlık ve boyama işlemlerÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
10Boyama türleri ve teknikleri , Boyama reçeteleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
11Haslık testleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
12Renk ölçümleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
13Endüstride doğal boyacılığın uygulamalarıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
14Bitkilerden elde edilen boyalarla doğal elyafın (yün, ipek, pamuk) boyanmasıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
15Doğal boya ve doğal boyacılık ile ilgili son yayınların sunulmasıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
16Final Sınavı--------------

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım16
Laboratuar1610
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop120
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati162
Laboratuar162
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması162
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği102
Projeler
Sunum / Seminer110
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok