Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Mühendisler için JeolojiINS510537.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ İnşaat Mühendisliği ABD Geoteknik Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik Birimİnşaat Mühendisliği Bölümü
Dersin KoordinatörüMustafa Yıldırım
Dersi Veren(ler)Mehmet M. Berilgen
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı yerbilimleri temel konularının zemin-kaya-mühendislik jeolojisi-hidrojeoloji gibi mühendislik dallarını kapsayan alanlarda mühendislik uygulamalarına yönelik geoteknik çalışmaları hakkında bilgi vermektir. Tünel, baraj, otoyol v.b. yapımında ve şev kazıları alanlarında, yerüstü ve yeraltı kayaç yapılarının mühendislik özelliklerinin tanıtılması, karşılaşılabilecek sorunların önceden belirlenmesi, yapı ortamlarının özelliklerinin araştırılması, ortamın fiziksel ve mekanik davranışının saptanması, gerekli sayısal verilerin sunulması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriğiMühendislik jeolojisinin konusu, tanımı, inşaat alanlarında mühendislik jeolojisi çalışmaları ve araştırma yöntemleri / Kayaçların sınıflandırılması /Jeolojik harita ve kesitler / Kitle hareketlerinin sınıflandırılması /Yüzey-Yeraltı suları ve bu suların oluşturacağı sorunlar, önlemleri / Sondaj yerlerinin tespiti ve stratigrafik korelasyonun çıkarılması / Tünel ve galerilerde jeolojik yapının etkisi / Baraj tipi ve yeri seçimine etki eden faktörler / Eğim, jeoloji, mühendislik jeolojisi haritaları ile zemin kesitlerinden yararlanılarak yerleşime uygunluk haritalarının hazırlanması / Marmara bölgesi çökellerinin jeolojik ve geoteknik özellikleri.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • “Mühendisler için Jeoloji Bilgileri”, Prof. Dr. Mustafa YILDIRIM, Prof. Dr. Erkan GÖKAŞAN, YTÜ yayını (Basımda, 2012).
  • “Mühendislik Jeolojisi”, Prof. Dr. Kemal ERGUVANLI (1982) İTÜ, Seç Yayın Dağıtım;
  • “İnşaat Jeolojisi”, Prof. Dr. Mahir VARDAR (1986), İTÜ Yayını;
  • “Mühendislik Jeolojisi”, Prof. Dr. Fikret TARHAN (1989), KTÜ Yayını;
  • “Uygulamalı Jeoteknik Bilgiler”, Prof. Dr. Reşat ULUSAY (2001), JMO Yayını 38;
  • "Kayaya Gömülü Fore Kazıklar", Prof.Dr. Ergin ARIOĞLU, Dr. Müh. Ali Osman YILMAZ, Dr. Müh. Hakan TUNÇDEMİR, Evrim Yayınevi, (2007);
  • “Mühendislik Jeolojisinin Esasları”, Tony WALTHAM (2006), Çeviren: Kâmil Kayabalı, Gazi Kitapevi;
  • ; Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik Jeolojisi”, Dr. Erdal ŞEKERCİOĞLU, TMMOB Jeoloji Müh. Odası Yayını 28, (2007);
  • “Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri”, Prof. Dr. Reşat ULUSAY, Dr. Harun SÖNMEZ (2002), TMMOB, Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 60;
  • “Mühendislik Jeolojisi”, Prof. Dr. Aziz ERTUNÇ (2003), Süleyman Demirel Üniversitesi yayın no 41
  • “Zemin Mekaniği” Prof. Dr. Kutay ÖZAYDIN (2004), YTÜ, Birsen Yayınevi;
  • ; YTÜ, Geoteknik Anabilim Dalı, Araştırma ve Uygulama Projeleri ve Geoteknik Raporlar.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler yerüstü ve yeraltı kayaç ortamlarında oluşabilecek jeolojik problemleri tanımlama yeteneğini kazanacaktır.
  2. Mühendislik jeolojisi çalışmalarıyla tanımlanan problemlerin önceden belirlenerek önlem alınması ve emniyetin artırılması anlayışı kazanılacaktır.
  3. Maliyetin azaltılabilmesi, güzergâhların doğru seçilebilmesi gibi bilgi ve beceriler kazanılacaktır.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Levha tektoniği, jeoloji ve mühendislik jeolojisinin tanımı, uğraşı alanları, inşaat mühendisliğindeki yeri, yerkabuğunu oluşturan maddeler (mineral ve özellikleri, mühendislikteki önemi), kayaç yapıcı mineral sınıfları.İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
2Mineral ve kayaçların sınıflandırılmaları-özellikleri (Mağmatik, Metamorfik, Sedimanter), kayaçların mühendislik özellikleri ve kullanıldığı alanlar.İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
3LABORATUAR Mineraller, Mağmatik, Metamorfik, Sedimanter kayaçların tanınması)
4LABORATUAR (Mineraller, Mağmatik, Metamorfik, Sedimanter kayaçların tanınması).
5LABORATUAR (Mineraller, Mağmatik, Metamorfik, Sedimanter kayaçlar)
6YIL İÇİ SINAVI (SÖZLÜ)
7Geoteknik loglama: Zemin etüd sondajları ve sondaj loglarının değerlendirilmesi, kayaçların direnç özellikleri ve çatlak niteliklerine göre sınıflandırılması, (TCR, SCR, RQD, FF). İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
8Tünel jeolojisi (Kayaçların tünel açma yönünden sınıflandırılması, tünel jeolojisi çalışmaları, tünellerde karşılaşılan jeolojik sorunlar, tünellerde su, gaz ısı sorunları; tünel açma yöntemleri vb. jeolojik yapının gerilme durumuna etkileri); Baraj jeolojisi (Sınıflanması, baraj-jeolojik yapı ilişkisi, baraj yeri seçimine etkiyen faktörler, deprem-baraj ilişkisi, malzeme araştırmaları, çevre etkisi ). İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
9Yeraltı suları ( Yeraltı suları ile ilgili önemli kavramlar, yağış, kaynaklar, suyun yer altında bulunuşu, yeraltı su seviyesi, akifer tipleri, karstik yapılar, türleri ve değişimi, yeraltı sularının korunması, yeraltı sularının mühendislikteki önemi), Drenaj: Tanımı, yüzeysel drenaj, yeraltı drenajı, dren yapıları. İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
10SLAYT’lar ile: Kayaçlar, kıvrımlar, faylar, süreksizlikler, kitle hareketleri (krip, heyelan, kaya düşmeleri, kaymaları) ve neden olduğu yıkımlar, yeraltı suları, tünel, barajların gösterilmesi ve karşılıklı tartışma.
11Jeoloji ve mühendislik jeolojisi haritalarının tanıtılması Topoğrafik haritalardan kesit çıkarılması, Eğim haritalarının hazırlanması. İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
12Jeoloji, Mühendislik Jeolojisi Haritaları özellikleri, sınıflandırma, jeoloji haritalarından jeolojik enine kesitlerin hazırlanması, kesitler üzerine verilen tünel veya metro güzergahının çizilmesi, güzergahta karşılaşılabilecek mühendislik jeolojisi sorunlarının çözümü, Heyelan haritası çizimi, Yerleşime Uygunluk Haritalarının tanıtılması. İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
13Marmara Bölgesi ve İstanbul yöresinde yüzeylenen kayaçların tanıtımı, stratigrafik dizilimi, korelasyonu, geoteknik özellikleri (Örnek SLAYT’lar ile)İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
14Deponi alanları (Kemerburgaz ve Şile örneği): Katı Atık Depolama Alanları’nın Mühendislik Jeolojisi Açısından İrdelenmesi, Çevresel Etki Değerlendirmesi Açısından Jeolojik-Hidrojeolojik Koşulları, Deponi Sahalarında Gözlenen Stabilite Sorunları ve önerilen çözümler (Örnek SLAYT’lar ile).
15Çevre Jeolojisi (Yerleşime uygunluk, çevre ve yeraltı suyunun kirlenmesi, atıkların depolanması) Jeoloji- Mühendislik Jeolojisi Raporları ve Geoteknik Etüdler: Tanımları, özellikleri ve farklılıkları. İlgili Ders Kitabı / İlgili Bölüm
16Final sınavı

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım15
Laboratuar35
Uygulama
Arazi Çalışması35
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev45
Sunum/Jüri35
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar33
Uygulama
Arazi Çalışması38
Sınıf Dışı Ders Çalışması145
Derse Özgü Staj
Ödev48
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer310
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)18
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)111
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok