Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Sinema ve EdebiyatTRO436235300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Türkçe Eğitimi Lisans Programı
Seçmeli @ İktisat Lisans Programı
Ders KategorisiGenel Kültür Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Bölümü
Dersin KoordinatörüTalat Aytan
Dersi Veren(ler)Ali Fuat Arıcı
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, yazınsal metinlerin başka bir anlatım platformu olan sinema ve televizyona aktarım sürecinin nasıl gerçekleştiğini, konunun teorik çerçevesini de dikkate alarak açıklamaktır.
Dersin İçeriğiAnlatı formu olarak sinema kuramı çerçevesinde, edebiyat eserlerinden romanın sinema ve televizyona uyarlanması ve bu süreçte değişen anlatım dili gibi konular dikkati çekmektedir. hatta çoğu kaynaklarda sinema için "tüm sanatların bileşkesi" denilmektedir. sinemanın kendini hissettirmeye başladığı zamanlardan bugüne en güçlü ve kesintisiz birlikteliği şüphesiz edebiyatla olmuştur. öyle ki ne sinema edebiyatsız ne de edebiyat sinemasız kalabilmiştir yıllar boyu.İki alan arasındaki farkın kaynağı öncelikli olarak dilleridir. Sinema metinleri, söz dizilerinden değil, görüntü dizilerinden oluşur. Bu nedenle sinema ve edebiyat, anlatı dilleri bakımından ayrılmaktadır. Shakespeare’in “sahnemizin kısa, iki saatlik trafiği” dediği, gerçek zaman kesitiyle sınırlanmıştır film. Yazınsal metinler ise okuyucunun sonlandırıp sonlandırmama isteğine göre bitmektedir. Daha kısa süreli bir anlatımla sınırlı olmasına karşın film doğasında edebiyatın sahip olmadığı resimsel olanakları taşır. Yazıya aktarılamayan şeyler görüntüyle verilebilir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ong, W.J. (2003). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (Çev., Sema Postacıoğlu Banon). Metis Yayınları.
  • Parsa, S. (2008). Film Çözümlemeleri, İstanbul: Multilingual Yayıncılık.
  • Claude Lévi-Strauss (2002). Yaban Düşünce. (Çev., Tahsin Yücel) Istanbul: YKY.
  • Cohn, D. (2008). Şeffaf Zihinler: Kurmaca Eserlerde Bilincin Sunumu. (Çev., Ferit Burak Aydar). Metis Yayınları.
  • Demir, G.Y. (2007). Sosyal Bir Fenomen Olarak Dilin Belirsizliği. Paradigma Yayıncılık.
  • Denkel, A. (1981). Anlaşma: Anlatma ve Anlama. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Erden, A. (2002): Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri. İstanbul: Gendaş Kültür.
  • Arkonaç, S. A. (2008). Sosyal Psikolojide İnsanları Anlamak. Nobel Yay.
  • Burnett, R. (2007). İmgeler Nasıl Düşünür. (Çev.,Güçsal Pusar). Metis Yayınları.
  • Lea Sartre, J. P. (2006). İmgelem. (Çev., Alp Tümertekin). İthaki Yayınları.
  • Sontag, S. (2008). Fotoğraf Üzerine. (Çev., Reha Akçakaya). Altıkırkbeş Yayın.
  • Mohr, J. ve Berger, J. (2007). Anlatmanın Başka Bir Biçimi. Agora Kitaplığı
  • Flusser, V. (2009). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru. Yorum Sanat.
  • Smith, G. N. (2003). Dünya Sinema Tarihi. Kabalcı Yayınevi
  • Büker, S. ve Topçu, Y. G. (2010). Sinema: Tarih-Kuram-Eleştiri. Kırmızı Kedi Yayınevi
  • Percy, W. (2005). Sinema Müdavimi, Ayrıntı Yayınları.
  • Sanders, B. (1999). Öküzün A’sı: Elektronik Çağda Yazılı Kültürün Çöküşü ve Şiddetin Yükselişi. (Çev., Şehnaz Tahir). İstanbul: Ayrıntı Yay.
  • Bachelard, G. (2008). Uzamın Poetikası. (Çev., Alp Tümertekin). Istanbul: İthaki Yayınları.
  • Lucy, N. (2003). Postmodern Edebiyat Kuramı. (Çev. Aslıhan Aksoy). Ayrıntı Yay.
  • Moretti, F. (2006). Edebi Teoriye Soyut Modeller: Grafikler, Haritalar, Ağaçlar.(Çev., Ebru Kılıç-Nurçin İleri-Esin Düzel). Agora Kitaplığı.
  • Monaco,J.(2005). Bir Film Nasıl Okunur?Oğlak Yayınları.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Ogrenciler dunya sinema tarihi hakkinda bilgi edinir
  2. Ogrenciler dunya sinema orneklerini karsilastirir
  3. Öğrenciler Türk sinemasını yakından tanıyarak, edebiyat uyarlamaları örnekleri hakkında bilgi sahibi olurlar.
  4. Türk sinemasında uyarlama çalışmaları ve örnekleri hakkında bilgi edinir
  5. Klasik edebiyat ürünlerinden yapılmış olan uyarlama örneklerini bilir.
  6. Sinemaya etki eden toplumcu edebiyat hakkında kavramsal bilgi edinir.
  7. Sinemada 1970'li yıllar (EDEBİYAT UYARLAMALARI) çerçevesinde tarihsel bilgi edinir.
  8. Orhan Kemal ve sinema tanımlamaları hakkında bil edinir.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Sinemada Edebiyat-Edebiyatta Sinema: Edebiyatın ve Sinemanın Birbirine Etkisi, Edebiyat ve Sinema Arasındaki Farklar.ders notları, önerilen kaynaklar.
2 Sinemada uyarlama işlemleri ve sorunları TÜRK SİNEMASINDA UYARLAMA ÇALIŞMALARI ve ÖRNEKLERİ Öncü uyarlamalar: Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Uyarlamaları Vurun Kahpeye: Üç Farklı Dönem Üç Farklı Uyarlama
31950'ler ve uyarlama örnekleri Popüler Edebiyatın Prototipi: Hıçkırık Ağlatan Romanlardan, Aldatan Kadınlara: Kadın Severse
4KLASİK EDEBİYAT ÜRÜNLERİNDEN UYARLAMA ÖRNEKLERİ: Fuzuli'nin Yorumundan Sinemanın Yorumuna: Leyla ile Mecnun.Leylanın kervanına mecnunun yaklaşmasını anlatan minyatür üzerinde sınıf içi tartışmacı anlatım yapılacaktır.
5SİNEMAYA ETKİ EDEN TOPLUMCU EDEBİYAT: 1960’LAR Sinema ve Edebiyatta köyde ve köyün dışında kalanlar. Yılanların Öcü (Köy Romanlarından Bir Uyarlama). Filmin tanıtımı için yapılan görselin incelenmesi.Referans olarak sıklıkla edebiyattan yararlanan sinema, 1950’li yıllardan başlayarak çekilen film sayısındaki artışla birlikte, popüler romanlara yönelmistir. Bu tür romanların sinemaya aktarımı, yani yüzünü topluma dönen, sinemayı hayata yaklastıran sinemacıların varlığı olgusu irdelenecektir. Bu bağlamda Kerime Nadir, Esat Mahmut Karakurt, Muazzez Tahsin Berkant gibi yazarların piyasa Romanları dışında da işleyen ayrı bir edebiyatın oldugu durumuna dikkat çekilecek ve sinema tarihimizin iyi fi
6Erksan'ın Köye Geri DönüşüSusuz Yaz
7Sinemada 1970'li yıllar (EDEBİYAT UYARLAMALARI): Orhan Kemal ve Sinema.Murtaza. İşcileşen Köylü
8Kriz yılları ve sinemada gözlemlenen etkilerikadınları anlatan romanlarda bir artıs olmuştur. Dolayısıyla da kadın yazarların sayısında (Sevgi Soysal, Pınar Kür vb.). bu bakımdan özellikle 1980 sonrası kadını anlatan filmlerle beraber uyarlanan romanlar incelenecektir. Yine bu yıllarda köy edebiyatı yaklaşımına tepki gösteren ve bu edebiyatın çok şematik olduğunu ifade eden Vüs’at O. Bener, Yusuf Atılgan, Ferit Edgü, Demir Özlü vb. bazı yazarlar edebiyatta bireyi öne çıkarmaya, bireyin varolus sorunlarını hikâye ve romanlarında islemeye ba
9İnsan psikolojisini işleyen sinema örneği Anayurt Oteli: Yusuf Atılgan 1973 yılında yazdıgı “Anayurt Oteli”nde, Zebercet adlı bir adamın toplumdan kaçmak için sıgındıgı otelinde onu intihara kadar götüren 26 günü anlatmaktadır. Kitap hastalıklı bir kafaya sahip olan Zebercet’i ve onu bu hale getiren iktidarı-toplumu sorgulamaktadır. Kavur uyarlamayı kitabın yapısına zarar vermeden gerçeklestirmis, çok da basarılı sayılmıştır. Ayrıca Ömer Kavur’un bu filmde bekleyiş olgusu çerçevesinde sunduğu kurgusal yapı izlerinin onun diger iki fil
101980’lerin Başı TRT etkisi TRT için Metin Erksan Uyarlamaları Sazlık, Bir İntihar, Geçmiş zaman elbiseleri, Müthiş bir tren
11Ömer Lütfü Akad’ın TRT filmleriÖmer Seyfettin hikayeleri UYARLAMALARI
12Aşk-ı Memnu: Uşaklıgilden Halit Refiğe uzanan çizgide tekrarlayan döngü Halit Refiğ sinemasında edebiyattan etkiler ve modernleşme kuramıTürk modernleşme süreci ile ilgileri açısından Halit Refiğ Filmleri: Teyzem,Yorgun Savaşcı, Haremde Dört Kadın. Bu çerçevede Halit Refiğin düşünce yapısında ve filmlerinde yazar Kemal Tahir ile olan ilişkisi irdelenecektir. Yönetmenin bu üç filmine yönelik çözümlemeler ortaya konulacaktır.
131980 sonrası postmodern edebiyatın sinemada gözlemlenen etkileriKadının Adı Yok
14Bir Yönetmen Bir Başyapıt: Ingmar Bergman’ın sineması. Dünya sinemasının başyapıtlarından: KİESLOWSKİ SİNEMASI“Winter Light- Kış Işığı”
15Yazgı’da Kişiselleşen sinema: Yabancıdan Yazgı’yaders notları, önerilen kaynaklar.
16Final SınavıKİESLOWSKİ SİNEMASI ve DEKALOG: Roman Polanski, Zanussi, Wajda, Munk, gibi büyük yönetmenler yetiştirmiş Polonya sineması ekolünden gelen Krzysztof Kieslowski, dünya sinemasına çok önemli başyapıtlar kazandırmış bir yönetmendir. “Weronika’nın Çifte Hayatı”, “Üç Renk (Mavi, Beyaz, Kırmızı)” ve “Dekalog” en çok bilinen eserleridir.

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama220
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği220
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar120
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati163
Laboratuar
Uygulama162
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması162
Derse Özgü Staj
Ödev210
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)15
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok