Dersin Amacı | Bu dersin amacı Osmanlı mimarisinde kullanılan geleneksel malzemelerin tanıtılması, araştırılması ve belgelenmesi sağlamaktır. Öğrencilerin bu dersi aldıktan sonra Osmanlı mimarisine özgü malzemeleri ayrıntılı olarak sınıflandırabilecek düzeyde bilgi birikimine sahip olmaları, malzemelerin kaynaklarını ve nasıl üretildiklerini bilmeleri beklenmektedir. Geleneksel yapı malzemelerinin korunması gerektiği de ders kapsamında vurgulanmaktadır. |
Dersin İçeriği | Osmanlı mimarisinde kullanılan geleneksel yapı malzemelerinin köken ve üretim yöntemlerine göre tanım ve sınıflandırılmaları/ Malzemelerin mimari konstrüksiyon ve formların ortaya çıkışına etkileri/ tarihi kaynaklarda (inşaat defterleri, arşiv bilgileri), Osmanlı kaynaklarında yer alan malzeme bilgileri : türler, özellikler, ölçü birimleri, nakliye ve işlenme usulleri, metraj, keşif ve kayıt yöntemleri, narhlar/ toprak ve pişmiş toprak gereçler / taş / bağlayıcılar , harç ve sıvalar/ahşap, metal ve alaşımların fiziksel, kimyasal ve mekanik özellikleri, tarihsel gelişim içinde elde edilme, işlenme ve kullanım yöntemleri. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar | - Sönmez, Neslihan. Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzeme Terimleri Sözlüğü, YEM Yayın, İstanbul, 1997.
- Tayla, Hüsrev. Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları, TAÇ Vakfı Yayını, C.1, İstanbul, 2007.
- Tekinmirza, Ferhan. Dolmabahçe Sarayı’nın İç Süslemelerinde Kullanılan Teknikler ve Mekanlardaki Dağılımı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
- Ahunbay, Zeynep. “Mimar Sinan Yapılarında Kullanılan Yapım Teknikleri ve Malzeme”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayını, İstanbul, 1988, s. 531-538.
- Aktuğ, İlknur. “16. Yüzyılda Kullanılan Bazı İnşaat Malzemeleri ve Kullanım Yerleri”, II. Uluslararası Türk-İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi, İ.T.Ü., 28 Nisan-2 Mayıs 1986, 16. Yüzyılda Türk ve İslam Bilim ve Teknolojisi, Bildiriler, C.1, İ.T.Ü. Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi Yayını, 1986, s. 71-76.
- Batur, Afife. “Osmanlı Camilerinde Almaşık Duvar Üzerine”, Anadolu Sanatı Araştırmaları, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü, C.2, S.2, İstanbul, 1970, s. 135-208.
- Dal, Murat; Angı, Serkan; Eyüboğlu, Rahmi. “İstanbul’daki Bazı Tarihi Yapılarda Kullanılan Yapı Taşlarının Kökenleri ve Getirildikleri Yerler”, Mimarlıkta Malzeme, Sayı: 6, İstanbul, 2007, s.72-76.
- Çiftçi, A. ve Yergün, U. “Brick as a Construction Material in The Modernization Process of The Ottoman Architecture”, 7th International Conference, Structural Analysis of Historical Construction, Strengthening and Retrofitting, October 6-8, 2010, Shanghai, People’s Republic of China, Zuerich, 2010, Part 1, pp. 107-112.
- Yergün, U. ve Çiftçi, A. “Imported Construction Materials and Techniques in 19th Century Otoman Architecture”, 6th International Conference, Structural Analysis of Historical Construction, Preserving Safety and Significance, 2-4 July 2008, Bath, England, D’Ayala
|